Hà Nội cần giải pháp cấp bách, tối ưu về năng lực xử lý rác thải

Các chuyên gia môi trường cho rằng, Hà Nội cần giải pháp cấp bách, tối ưu để xử lý rác thải và đề xuất xây dựng các công trình xử lý rác thải hiện đại, phân loại rác tại nguồn là mũi nhọn để nâng cao năng lực xử lý rác thải của thành phố.

Rác chất đống trên đường Kim Ngưu, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội. TTXVN/VNS Ảnh Nguyễn Phương Thảo

HÀ NỘI – Hà Nội cần giải pháp cấp bách và tối ưu để xử lý rác thải, các chuyên gia môi trường cho rằng, đề xuất xây dựng các công trình xử lý rác thải hiện đại, phân loại rác tại nguồn là mấu chốt để nâng cao năng lực xử lý rác thải của thành phố.

Từ năm 2015 đến nay, thành phố đã xảy ra gần 20 trường hợp rác chất đống trên đường phố khi 2 bãi rác lớn nhất là Khu liên hợp xử lý chất thải Nam Sơn và Xuân Sơn hết chỗ chôn lấp rác của thủ đô.

Trong khi đó, việc mở rộng các bãi rác này vẫn dậm chân tại chỗ do tranh chấp đền bù giải phóng mặt bằng.

Mặc dù thành phố đã chỉ đạo các sở, ngành phối hợp với các quận, huyện đối thoại, tìm giải pháp tạm thời nhưng tình trạng phản đối vẫn tái diễn, gây khủng hoảng xử lý rác thải trên địa bàn thành phố.

Hoàng Dương Tùng thuộc Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam, nguyên Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường nói với Vietnamplus rằng vấn đề lớn nhất trong xử lý rác thải ở Hà Nội là chôn lấp rác thải, một phương pháp xử lý rác thải kiểu cũ dẫn đến bãi chôn lấp quá đông và không hợp vệ sinh.

“Nếu cứ làm theo kiểu cũ, tôi cho rằng việc xử lý rác sẽ không có lối thoát và mâu thuẫn giữa chính quyền địa phương, người dân và chủ xử lý rác sẽ ngày càng leo thang”, ông nói.

Tùng cho biết chính quyền chưa thực sự coi vấn đề rác thải là vấn đề của quản lý đô thị vì không có lãnh đạo hay cán bộ nào phụ trách hay bị kỷ luật vì những thiếu sót trong vấn đề này.

Ông nhấn mạnh, chính quyền thành phố cần thay đổi cách quản lý, vận hành các bãi chôn lấp và quản lý, xử lý chất thải rắn.

Mấu chốt là phân loại rác tại nguồn theo quy định của Luật Bảo vệ môi trường 2020. Điều này sẽ giúp giảm tình trạng quá tải tại các bãi chôn lấp.

Ông Tùng đề nghị thành phố cần có chính sách cụ thể về phí môi trường và chế tài xử phạt đối với các cơ sở vi phạm, đồng thời có chính sách thật cụ thể để tạo môi trường cạnh tranh cho các doanh nghiệp tham gia thu gom, xử lý, tái chế rác thải.

Theo ông, Hà Nội không nên mở thêm bãi rác mà cần quan tâm hơn đến các công nghệ xử lý rác thải hiện đại.

“Thay vào đó, thành phố phải trở thành một hình mẫu trong quản lý và xử lý chất thải,” ông nói.

Edward McBean, chuyên gia về các vấn đề môi trường và xử lý chất thải rắn của Đại học Guelph (Canada) cũng khuyến nghị mỗi gia đình nên tự phân loại rác tại nhà để giảm phí xử lý rác.

Ngoài ra, việc áp dụng các biện pháp chế tài cũng là giải pháp hiệu quả để thực thi các quy định về phân loại rác tại nguồn trong thời gian tới.

Khu xử lý chất thải hiện đại, an toàn

Các chuyên gia môi trường cũng khuyến nghị Hà Nội cần đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng, xây dựng các khu xử lý rác thải.

Đặc biệt, thành phố cần quan tâm đến công nghệ xử lý rác thải mới như đốt rác phát điện hay ép viên sử dụng trong xây dựng.

Ông nói thêm: Phải chấm dứt việc chôn lấp rác để tránh ô nhiễm môi trường.

Nguyễn Đình Trọng của Công ty Cổ phần Công nghệ T-Tech Việt Nam cho biết, giải pháp cho các thành phố lớn là quy hoạch các nhà máy rác và các điểm thu gom rác thải. Tại Hà Nội, các cơ quan chức năng nên có 3, 4 nhà máy rác quanh thành phố để giảm chi phí vận chuyển và ngăn ngừa các sự cố không mong muốn.

Ông Tùng cũng đồng tình và cho rằng, cùng với việc đẩy nhanh tiến độ xây dựng các khu xử lý rác thải, thành phố cần đưa ra nhiều phương án ứng phó trong trường hợp có sự cố trong quá trình vận hành các nhà máy.

Ông nhấn mạnh, việc vận hành lò đốt rác không đúng quy cách sẽ gây ô nhiễm khủng khiếp khi một lượng lớn dioxin và hóa chất sẽ phát tán ra môi trường.

Tùng cảnh báo nếu xảy ra sẽ là sự cố Formosa thứ hai.

Ông cho rằng cần minh bạch về số liệu quan trắc tự động trong quá trình vận hành các khu xử lý rác cũng như nhà máy điện rác để người dân giám sát và cơ quan quản lý có quyết định kịp thời, đảm bảo an toàn môi trường.

“Công nghệ xử lý rác thải dù hiện đại đến đâu thì rác thải cũng cần phải được phân loại. Điều này không chỉ đáp ứng yêu cầu chế biến mà còn giúp đảm bảo độ bền, tuổi thọ của hệ thống chế biến, máy móc”, ông nói. “Chỉ khi rác được phân loại đúng tiêu chuẩn mới ngăn chặn được khí thải độc hại từ quá trình đốt rác”.

Thống kê của Sở Xây dựng TP cho thấy, mỗi ngày TP có khoảng 5.000 tấn rác thải sinh hoạt.

Khu liên hợp xử lý chất thải Nam Sơn tiếp nhận trung bình 4.000 tấn rác mỗi ngày trong khi Khu liên hợp Xuân Sơn tiếp nhận phần còn lại dưới hình thức đốt và chôn lấp kết hợp.

Theo quy hoạch xử lý chất thải rắn của Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050, sẽ có 17 khu xử lý chất thải với công suất đến 1.200 tấn/ngày đêm. – VNS

THEO VIETNAMNEWS